Miasto

Szklarska Poręba jest miastem od 31 grudnia 1959 roku. Układ urbanistyczny jest charakterystczny dla górskich osad z rozporoszonym budownictwem wolnostojącym na stokach Gór Izerskich i Karkonoszy.
Tylko aktualnie będąca centrum miasta część na obu brzegach doliny rzeki Kamiennej, wzdłuż ulic Jedności Narodowej oraz 1 Maja, ma charakter zabudowy mijeskiej ze zwartymi ciągami zabudowań.
Miasto jest rozległe, obejmuje swym obszarem 75,44 km², co plasuje Szklarską Porębę na 55 miejscu w skali państwa. Przy zaludnieniu ok. 5,8 tys. mieszkańców, skutkuje to bardzo niską gęstością zaludnienia, niespełna 80 mieszkańców na km2 (dla porównania: Świdnica — 2610, Wrocław — 2298, Warszawa — 3597, Karpacz — 115, Świeradów Zdrój — 197). Ponadto obszar zurbanizowany rozpięty jest na wysokości 440–886 m n.p.m. i ~14 km w linii prostej . Takie uwarunkowanie niesie za sobą tyleż korzyści co mankamentów. Rozciągnięte sieci infrastrukturalne (drogi i oświetlenie miejskie, wodociągi i kanalizacja, transport osobowy itd.) podwyższają koszty funkcjonowania miasta oraz utrudniają mieszkańcom peryferyjnych osiedli dostęp do usług publicznych i handlu. Luźna zabudowa w przepięknym krajobrazie sprzyja zaś komfortowi bytowania. Ok. 80 % powierzchni stanowią lasy i obszary zadrzewione, a ok. 6 % — grunty rolne (niemal wyłącznie pastwiska). Takie przeciwstawne wektory generują wyzwania, którym muszą sprostać zarządzający miastem samorządowcy.

Dominantą miasta jest Szrenica — karkonoska góra wznosząca się na 1362 m n.p.m. Na przeciw, w Górach Izerskich (obejmujących 59 % całkowitej powierzchni miasta oraz ok. 80 % obszaru zurbanizowanego) nad miastem góruje Wysoki Kamień o wysokości 1058 m n.p.m. Rzeźba terenu sprawia, iż miasto jest niezwykle malownicze, oferuje nietuzinkowe widoki na krajobraz górski, zachęcający do uprawiania turystyki, rekreacji oraz sportów.

Szklarska Poręba objęta jest administracyjnie powiatem karkonoskim, sąsiaduje zaś z miejsko-wiejską gminą Mirsk, miastem Piechowice, wiejską gminą Stara Kamienica oraz od zachodu i południa z czeskimi miastami Kořenov, Harrachov, Rokytnice nad Jizerou oraz styka się z miastem Špindlerův Mlýn. Wbrew powszechnemu przekonaniu Szklarska Poręba nie sąsiaduje terytorialnie ze Świeradowem-Zdrojem.

Przez miasto prowadzi jeden z najważniejszych w południowo-zachodniej Polsce międzynarodowy szlak komunikacyjny: droga krajowa nr 3 (E65) przekraczająca granicę państwa za Przełęczą Szklarską położoną na wys. 886 m n.p.m. Niemal równolegle do tej szosy wiedze także międzynarodowa linia kolejowa z Jeleniej Góry do czeskiego Liberca. Szklarska Poręba ma aż 5 stacji i przystanków kolejowych.

Miasto od zamknięcia zakładu huty szkła kryształowego JULIA ma zdecydowanie profil turystyczny i wypoczynkowy. Od 3 dekad ze stale rosnącą bazą noclegową i gastronomiczną Szklarska Poręba jest jedną z najważniejszych destynacji turystycznych województwa dolnośląskiego oraz istotną w skali całego państwa.