Od 1 października 2025 r. rusza w Polsce system kaucyjny
Dla wybranych rodzajów opakowań po napojach
Z dniem 1 października 2025 roku w całym kraju zacznie obowiązywać system kaucyjny dla wybranych rodzajów opakowań po napojach. Wprowadzenie systemu to efekt nowelizacji tzw. ustawy kaucyjnej, której celem jest poprawa efektywności selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych.
Na czym polega system kaucyjny?
System kaucyjny obejmuje opakowania po napojach, takie jak butelki plastikowe, szklane oraz puszki aluminiowe. Podczas zakupu napoju w takim opakowaniu, od klienta pobierana będzie kaucja, która zostanie zwrócona po oddaniu pustego opakowania do punktu zbiórki.
Zasady funkcjonowania systemu:
1. Pobranie kaucji przy zakupie
-Kaucja zostanie doliczona przy kasie do ceny napoju w oznakowanym opakowaniu.
-Nie będzie widoczna na półce – dopiero na paragonie.
2. Obowiązek pobierania kaucji przez sklepy
-Wszystkie sklepy, niezależnie od powierzchni, które sprzedają napoje w opakowaniach objętych systemem, będą zobowiązane do pobierania kaucji.
-Liczy się asortyment, nie profil działalności.
3. Oznakowanie opakowań
- Opakowania objęte systemem będą posiadać logotyp systemu kaucyjnego.
- Tylko takie opakowania będą uprawniać do odbioru kaucji.
4. Zwrot kaucji
- Aby otrzymać kaucję, należy zwrócić puste opakowanie do punktu zbiórki.
- Paragon nie będzie wymagany do odzyskania kaucji.
5. Gdzie można oddać opakowanie?
- W każdym punkcie zbiórki, niezależnie od miejsca zakupu.
- Sklepy o powierzchni powyżej 200 m² mają obowiązek przyjmowania opakowań.
- Mniejsze sklepy (poniżej 200 m²) mogą przystąpić do systemu dobrowolnie.
- Nie należy zgniatać opakowań przed ich oddaniem.
6. Punkty zbiórki w każdej gminie
- Każda gmina będzie musiała zapewnić co najmniej jeden stacjonarny punkt odbioru opakowań objętych systemem kaucyjnym.
- Punkty zbiórki mogą powstawać również poza sklepami.
Jakie opakowania obejmie system?
System kaucyjny będzie dotyczył m.in.:
- butelek plastikowych o pojemności do 3 litrów,
- puszek metalowych do 1 litra,
- butelek szklanych wielokrotnego użytku do 1,5 litra.
Z systemu wyłączone będą opakowania po produktach mlecznych (np. mleko, kefir, jogurty pitne).
Korzyści z wprowadzenia systemu
Wdrożenie systemu kaucyjnego przyniesie wiele korzyści dla środowiska i mieszkańców:
- ograniczenie ilości śmieci w przestrzeni publicznej,
- wzrost poziomu selektywnego zbierania i recyklingu,
- zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych,
- promocja proekologicznych nawyków wśród społeczeństwa.
Podstawa prawna: Dyrektywa SUP
System kaucyjny w Polsce wprowadzono w związku z realizacją Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (tzw. dyrektywa SUP).
Obowiązki wynikające z dyrektywy:
- do 2025 roku: selektywna zbiórka minimum 77% opakowań po napojach,
- do 2029 roku: osiągnięcie poziomu 90%,
- od 2025 r.: obowiązek użycia min. 25% plastiku z recyklingu w butelkach jednorazowych,
- od 2030 r.: udział ten wzrośnie do 30%.
Kto sfinansuje system?
System kaucyjny będzie finansowany przez:
- producentów i importerów napojów – w ramach zasady rozszerzonej odpowiedzialności producenta,
- niezwrócone kaucje – środki zostające w systemie,
- dochody ze sprzedaży surowców wtórnych – pozyskanych z przetworzonych opakowań.
Nowelizacja przewiduje możliwość działania więcej niż jednego operatora systemu kaucyjnego na rynku.
Chcesz wiedzieć więcej?
Szczegółowe informacje dotyczące systemu kaucyjnego znajdują się na stronie https://www.gov.pl/web/klimat/system-kaucyjny
Pamiętaj: Wprowadzenie systemu kaucyjnego to krok w stronę czystszego środowiska, nowoczesnej gospodarki odpadami i większej odpowiedzialności producentów. Każdy z nas może mieć w tym swój udział.
